M.Ö. 7. yy’dan Bizans Dönemi’ne kadar kesintisiz şekilde gömü işleminin uygulandığı Antandros antik kenti, Batı Anadolu’da kremasyon geleneğinin güvenilir kronolojik verilerle takip edilebildiği önemli bir yerleşim merkezidir. Bu çalışmada Melis Nekropolü’nde gün ışığına çıkarılan toplam 209 bireyden kremasyon uygulanan 72 birey ile 137 inhumasyon gömü, karşılaştırma yapılmak suretiyle değerlendirilmiştir.

Daha önce yapılmış olan deneysel çalışmaların sonuçlarından faydalanılarak; kemik içindeki su ve organik bileşenlerin kaybı sonucunda meydana gelen makroskobik değişiklikler, Antandros’taki kremasyon uygulamasının nasıl yapılmış olabileceğini belirlemek amacıyla kullanılmıştır. Her bir iskeletin yaş ve cinsiyetleri belirlenmiş, böylece kremasyon ve inhumasyon gelenekleri arasındaki dönem, cinsiyet ve yaş grupları açısından farklılığın çözümlenmesi amaçlanmıştır. Ele geçen hediyeler ve hayvan kemikleri göz önünde bulundurularak bu iki uygulama arasında bireyin sosyal statüsünün belirlenip belirlenemeyeceği sorununa da yanıt bulunmaya çalışılmıştır.

Antandros’taki yanmış kemiklerin incelenmesi sonucunda, bu yerleşim yerinde kremasyon uygulamasının dönemsel olarak yoğunluğunun değiştiği ortaya çıkarılmıştır. Kremasyon geleneğinde cinsiyet ayrımının olmadığı saptanmış olsa da, yaş grupları arasında anlamlı olan farklılığın diğer çalışmalardaki ve antik kaynaklardaki verilerle uyumlu olduğu belirlenmiştir.

Kemiklerin makroskobik olarak değerlendirilmesi sonucunda Antandros’ta yaşayan ve kremasyon uygulamasını tercih eden bireylerin tamamının etli olarak; gövde kemiklerinden vertebra, sacrum ve coxae kemiklerinin genel olarak az yanmış olmalarından hareketle de, olasılıkla sırt üstü yatırılarak yakılmış oldukları belirlenmiştir. Kemikler üzerinde ergimiş olarak ele geçen ve birincil gömülerde karşılaşılmış olan fibulalar, bireylerin kıyafetleri ile birlikte yakıldıklarını düşündürmektedir.

Mezar hediyelerinin ve hayvan kemiklerinin inhumasyon gömülerle karşılaştırılması sonucunda, yakılan bireylerin statü olarak farklılığa sahip olmadıkları, fakat uygulamanın gerektirdiği odun ve yağ gibi malzemeleri sağlayabilecek kişilerce tercih edilmiş olabileceği belirlenmiştir. Bütün özellikleri ele alındığında, Yunanistan ve Urartu yerleşmeleri başta olmak üzere, diğer bölgeler hakkında yapılmış çalışmalar sonucunda, Antandros’taki kremasyon uygulamasının, antik Troas Bölgesi’nde daha önce mevcut olan kremasyon geleneğine bağlı olarak gelişmiş yerel bir uygulama olabileceği sonucuna ulaşılabilir.