Antandros Örneğinde Podyumlu Mezarlar ve Mezarlık Yapıları

Aytekin ÜNEY

Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensitüsü Klasik Arkeoloji

Antandros Melis Nekropolisi’ndeki Mezar Yapıları Yüksek Lisans Tezi

Şubat-2009

Antandros Nekropolisi’nin son çalışmalar ışığında MÖ. 8. Yüzyılın sonundan MÖ. 1. yüzyıla kadar kesintisiz olarak kullanıldığı belirlenmiştir. Bu yüzyıllar içerinde ele geçen mezarlar arasında hemen hemen her mezar tipi görülmektedir. Bu mezar tipleri dönemsel farklılıklar içermektedir.

Yoğun gömünün olduğu nekropolis alanında bazı mezar yapıları ile karşılaşılmıştır. Bu çalışmanın konusu olan yapılar, piramidal ve sunak biçiminde inşa edilmiş mezar yapıları olmak üzere iki grup halinde incelenmiştir.

Piramidal mezarlar, MÖ. 5. yüzyılda üretilen beyaz lekythoslar üzerinde yer alan sahnelerde oldukça sık işlenmiştir. Bu kapların yardımıyla piramidal mezarların işlevleri hakkında bilgi edinmek mümkün olmuştur. Lahit mezarlar için inşa edilmiş yapılar, mezarların üstüne oturtulmuştur. Düzgün bloklar bir sıra geriye çekilerek üst üste yerleştirilmiş, basamaklı piramidal bir yapı elde edilmiştir. Diğer merkezlerden ele geçen benzer örnekler, bu yapıların MÖ. 5. yüzyılda batı Anadolu ve Kıta Yunanistan’da popüler olduğunu göstermektedir.

Hellenistik dönem içerisinde yapılan sunak biçimindeki mezar yapılarının merkezinde genellikle iki adet merdivenle çıkılan bir platform bulunur. Bu platformun etrafında sekilendirilmiş duvarlar yer almaktadır. Yumruk büyüklüğünde taşlarla inşa edilen bu yapılar tamamen sıva ile kaplanmıştır. Mezarların üstüne inşa edilen yapıların bir ya da daha fazla kremasyon için yapılmış olduğu görülmektedir. Yapıların üst seviyelerinde ele geçen stel parçaları bu yapıların orijinalinde stel olduğunu düşündürür. Benzer tipte mezar yapıları diğer merkezlerde oldukça nadir görülen bir mimari gelenektir. Bu tip yapıların Hellenistik dönemde Antandros Nekropolisi’nde kremasyon geleneğindeki artışla birlikte ortaya çıktığı gözlenmiştir.

Antandros Nekropolisi’nde açığa çıkarılan mezar yapılarının dönemleri ve mimari anlayışları farklı olsa da kullanım amaçları açısından benzerlik gösterdikleri söylenebilir. Piramidal yapılardaki basamaklar ve sunak yapılarındaki sekiler, yılın belli günlerinde yapılan mezar seremonilerinde hediyelerin bırakıldıkları yerler olmalıdır.

tr_TRTR